Presente de indicativo – czasowniki nieregularne

Wstęp

W dzisiejszej lekcji skoncentrujemy się na odmianie indicativo czasowniki nieregularne w czasie teraźniejszym, czyli „Presente de Indicativo”. Przedstawimy Ci jedną z metod nauki długiej listy czasowników o nieregularnych formach oraz pokażemy kilka praktycznych przykładów. W ostatniej części tego wpisu będziesz miał/a również możliwość sprawdzenia swojej wiedzy i rozwiązania kilku różnorodnych ćwiczeń. No to czas, aby rozpocząć tę niezwykłą przygodę!

Czasowniki z przegłosem

Na początek naszej lekcji zajmiemy się tzw. czasownikami z przegłosem. To odmiana, która polega na zmianie niektórych samogłosek w temacie czasownika. Możemy wyróżnić trzy grupy takich czasowników:

1. Czasowniki z przegłosem o > ue.

2. Czasowniki z przegłosem e > ie.

3. Czasowniki z przegłosem e > i.

Teraz przyjrzyjmy się każdej z tych grup bardziej szczegółowo.

Czasowniki z przegłosem o>ue

Do tej grupy będą należeć czasowniki, które w swojej formie posiadają samogłoskę –o i to ona przybiera formę ue. Warto zaznaczyć, że 1. i 2. osoba liczby mnogiej nie podlega tej zmianie. Spójrzmy na przykład czasownika z takim przegłosem: 

PODER (MÓC)

yo puedo

tú puedes

él, ella, usted puede

nosotros podemos

vosotros podéis

ellos, ellas, ustedes pueden

Jak widzimy samogłoska -o przekształciła się w formę -ue, co jest jednym z  przykładów czasowników z przegłosem. 

Czasowniki o podobnej odmianie: 

contar	opowiadać
recordar	pamiętać
mostrar	pokazywać
probar	próbować
acostarse	kłaść się
morir	umierać
dormir	spać
volver	wracać
volar	latać
doler	boleć
costar	kosztować
llover	padać (o deszczu)
soñar	marzyć, śnić
soler	mieć w zwyczaju
mover	ruszać

Przykłady zdań: 

• Ella vuelve a casa. – Ona wraca do domu.

• No recuerdo nada. – Nic nie pamiętam.

• Jorge duerme 8 horas. – Jorge śpi 8 godzin.

• Les duele la cabeza. – Boli ich głowa.

• ¿Cuánto cuesta esta camiseta? – Ile kosztuje ta koszulka?

• Tu padre siempre cuenta muchas historias de su infancia. – Twój ojciec zawsze opowiada mnóstwo historii o swoim dzieciństwie.

*Ojo! Czasownik jugar, mimo że nie posiada w swojej formie samogłoski -o, odmienia się w ten sam sposób co czasowniki wyżej wymienione: 

JUGAR (GRAĆ)

yo juego

tú juegas

él, ella, usted juega

nosotros jugamos

vosotros jugáis

ellos, ellas, ustedes juegan

Czasowniki z przegłosem e>ie

Do tej grupy Presente de indicativo – czasowniki nieregularne będą należeć słowa, które w swojej formie posiadają samogłoskę -e i to ona przybiera formę ie. Jednakże musimy pamiętać, że 1 i 2 osoba liczby mnogiej nie podlega tej zasadzie. Spójrzmy na przykład czasownika z takim przegłosem: 

QUERER (CHCIEĆ, KOCHAĆ)

yo quiero

tú quieres

él, ella, usted quiere

nosotros queremos

vosotros queréis

ellos, ellas, ustedes quieren

Czasowniki o podobnej odmianie:

perder	stracić
preferir	woleć
negar	zaprzeczać
sentirse	czuć się
sentarse	siedzieć
pensar	myśleć
cerrar	zamknąć
recomendar	polecać
empezar	zaczynać
entender	rozumieć
despertarse	budzić się
mentir	kłamać
fregar	zmywać, myć
encender	włączać, zapalać
nevar	padać (śnieg)
herir	ranić

Przykłady zdań: 

• No entiendo nada de francés. – Nie rozumiem wcale francuskiego.

• ¿A qué hora empiezas las clases? – O której godzinie zaczynasz zajęcia?

• Me despierto a las ocho de la mañana. – Budzę się o ósmej rano.

• ¿Piensas que Carolina tiene razón? – Myślisz, że Karolina ma rację?

• ¿Qué me recomiendan? – Co mi Państwo polecają?

• Ella ya no me quiere. – Ona mnie już nie kocha.

• ¿Por qué nos hieres? – Dlaczego nas ranisz?

Czasowniki z przegłosem e>i

Do tej grupy Presente de indicativo – czasowniki nieregularne będą należeć wyrazy, które w swojej formie posiadają samogłoskę -e i to ona zmienia się na –i. Jednakże musimy pamiętać, że 1 i 2 osoba liczby mnogiej nie podlega tej zasadzie. Spójrzmy na przykład czasownika z takim przegłosem: 

REPETIR (POWTÓRZYĆ)

yo repito

tú repites

él, ella, usted repite

nosotros repetimos

vosotros repetís

ellos, ellas, ustedes repiten

Czasowniki o podobnej odmianie: 

pedir	prosić
corregir	poprawiać
competir	rywalizować
servir	obsługiwać, służyć
seguir	kontyunować, śledzić
vestirse	ubierać się
medir	mierzyć (coś), mieć wzrostu
elegir	wybierać
despedirse	żegnać się

*Ojo! Czasowniki takie jak sonreír i reírse będą miały taką samą odmianę co poniższe czasowniki z jedną drobną różnicą mianowicie nad literą -i pojawia się akcent: 

Sonreír (uśmiechać się)

yo sonrío

tú sonríes

él, ella, usted sonríe

nosotros sonreímos

vosotros sonreís

ellos, ellas, ustedes sonríen

Reírse (śmiać się)

yo me río

tú te ríes

él, ella, usted se ríe

nosotros nos reímos 

vosotros os reís

ellos, ellas, ustedes se ríen

Przykłady zdań: 

• ¿De qué te ríes? – Z czego się śmiejesz?

• ¿Cuánto mide tu novio? – Ile ma wzrostu twój chłopak?

• Estos dos chicos siempre compiten entre sí. – Ta dwójka chłopców zawsze ze sobą rywalizuje.

• Me visto muy elegante cuando voy al trabajo. – Ubieram się bardzo elegancko kiedy idę do pracy.

• La profesora repite la frase. – Nauczycielka powtarza zdanie.

• Ellos piden ayuda. – Oni proszą o pomoc.

Czasowniki z nieregularną pierwszą osobą liczby pojedynczej

W języku hiszpańskim istnieje również pewna grupa czasowników, która posiada tylko nieregularną pierwszą osobę liczby pojedynczej i będą to formy czasownikowe zakończone na -cer bądź -cir. Przyjmują one wtedy końcówkę -zco: 

CONOCER (ZNAĆ)

yo conozco

tú conoces

él, ella, usted conoce

nosotros conocemos

vosotros conocéis

ellos, ellas, ustedes conocen

Czasowniki o podobnej odmianie: 

conducir	prowadzić (samochód)
parecer	wydawać się
traducir	tłumaczyć
merecer	zasługiwać
nacer	rodzić się

Przykłady zdań: 

• Trabajo en la oficina y traduzco los textos al español. – Pracuję w biurze i tłumaczę teksty na hiszpański.

• No puedo hablar porque conduzco. – Nie mogę rozmawiać, ponieważ prowadzę. 

• No conozco a esta chica. – Nie znam tej dziewczyny.

• Merezco un descanso. – Zasługuję na odpoczynek. 

Jest również kilka czasowników, które przyjmują literę -g w 1 osobie liczby pojedynczej: 

HACER (ROBIĆ)

yo hago

tú haces

él, ella, usted hace

nosotros hacemos

vosotros hacéis

ellos, ellas, ustedes hacen

Czasowniki o podobnej odmianie: 

salir	wychodzić
poner	kłaść
caer	upaść, spadać
traer	przynosić
satisfacer	zadowalać
valer	być wartym

Przykłady zdań: 

• No hago nada interesante hoy. – Nie robić nic interesującego dzisiaj. 

• Te traigo unos caramelos. – Przynoszę Ci cukierki. 

• Por la tarde salgo con mis amigos. – Po południu wychodzę z moimi przyjaciółmi. 

Czasowniki ze zmianą ortograficzną w temacie 

Inną sytuacją w Presente de indicativo – czasowniki nieregularne jest kiedy odmieniamy czasowniki, czasami może wystąpić sytuacja, w której to będziemy musieli zastosować zmianę ortograficzną po to, aby zachować to samo brzmienie. Będzie to miało w miejsce w przypadku czasowników zakończonych na -ger i -gir. Zmianie wtedy ulega tylko 1 osoba liczby pojedynczej. Pojawia się wówczas litera -j, która ma na celu zachowanie tego samego brzmienia czasownika: 

COGER (ZŁAPAĆ)

yo cojo

tú coges

él, ella, usted coge

nosotros cogemos

vosotros cogéis

ellos, ellas, ustedes cogen

Czasowniki o podobnej odmianie: 

elegir	wybierać
surgir	powstać
fingir	udawać
proteger	chronić
exigir	wymagać

Przykłady zdań: 

• Yo finjo que estoy enferma para no ir a la escuela. – Udaję, że jestem chora, aby nie iść do szkoły.

• Yo no exijo mucho de ti. Nie wymagam dużo od Ciebie.

• Yo elijo este vestido rojo. – Wybieram tę czerwoną sukienkę. 

Również zmiana ortograficzna dotyczy czasowników zakończonych na -guir i -uir. Omówmy najpierw pierwszą grupę (czasowniki z końcówką -guir). Mają one tylko nieregularną pierwszą osobą liczby pojedynczej, w której pojawia się litera -g. Ma ona na celu zachowanie tego samego brzmienia czasownika: 

CONSEGUIR (ZDOBYWAĆ)

yo consigo

tú consigues

él, ella, usted consigue

nosotros conseguimos

vosotros conseguís

ellos, ellas, ustedes consiguen

Czasowniki o podobnej odmianie: 

seguir	kontyunować
perseguir	prześladować
distinguir	rozróżniać

Kolejna grupa to czasowniki zakończone na -uir, w których pojawia się litera -y we wszystkich osobach (z wyłączeniem 1 i 2 osoby liczby mnogiej):

HUIR (UCIEKAĆ)

yo huyo

tú huyes

él, ella, usted huye

nosotros huimos

vosotros huís

ellos, ellas, ustedes huyen

Czasowniki o podobnej odmianie: 

influir	wpływać
sustituir	zastępować
disminuir	zmniejszać, maleć
construir	zbudować
destruir	zniszczyć

Przykłady zdań: 

• El alcohol influye mal en nuestro cerebro. – Alkohol wpływa źle na nasz mózg.

• Los precios en Polonia no disminuyen. – Ceny w Polsce nie maleją.

• Ellos construyen una casa. – Oni budują dom.

• Carolina me sustituye hoy. – Karolina mnie zastępuje dziś.

Inne czasowniki częściowo lub całkowicie nieregularne: 

saber (wiedzieć)	ver (widzieć)	dar (dawać)	decir (mówić)
yo sé	yo veo	yo doy	yo digo
tú sabes	tú ves	tú das	tú dices
él, ella, usted sabe	él, ella, usted ve	él, ella, usted da	él, ella, usted dice
nosotros sabemos	nosotros vemos	nosotros damos	nosotros decimos
vosotros sabéis	vosotros veis	vosotros dais	vosotros decís
ellos, ellas, ustedes saben	ellos, ellas, ustedes ven	ellos, ellas, ustedes dan	ellos, ellas, ustedes dicen

tener (mieć)	venir (przyjechać)	ir (iść)	oír (słyszeć)
yo tengo	yo vengo	yo voy	yo oigo
tú tienes	tú vienes	tú vas	tú oyes
él, ella, usted tiene	él, ella, usted viene	él, ellas, usted va	él, ella, usted oye
nosotros tenemos	nosotros venimos	nosotros vamos	nosotros oímos
vosotros tenéis	vosotros venís	vosotros vais	vosotros oís
ellos, ellas, ustedes tienen	ellos, ellas, ustedes vienen	ellos, ellas, ustedes van	ellos, ellas, ustedes oyen

Przykłady zdań: 

• No tengo tiempo hoy. – Dziś nie mam czasu.

• Te digo la verdad. – Mówię Ci prawdę.

• Vamos a la playa. – Idziemy na plażę.

• ¿Me oyen bien? – Słyszą mnie Państwo dobrze? 

To wszystko jeśli chodzi o Presente de indicativo czasowniki nieregularne. Przejdź teraz do sekcji ćwiczeń i utrwal nabytą wiedzę. Powodzenia!