Przejdź do treści 
W dzisiejszym artykule pragniemy przybliżyć wam niezwykłą różnorodność kolumbijskiej kuchni, ze szczególnym naciskiem na jedną z najbardziej fascynujących praktyk, czyli konsumpcję kolumbijskich mrówek. Jest to bardzo ciekawy temat do analizy z racji tego, że wywołuje on sporo kontrowersji i zdziwienia w wielu zakątkach świata i jednocześnie stanowi istotny element kulinarnej mozaiki Kolumbii. Utarło się również takie twierdzenie, że jest to kolumbijski afrodyzjak lub kawior (tak nazywany przez Brytyjczyków), który, według mieszkańców, ma działanie przeciwbólowe i przeciwbakteryjne. Dlatego też nie bez powodu przyjrzymy się tej kwestii.
Kolumbijskie mrówki – historia
Przez wiele wieków ludy Ameryki Południowej czerpały swoje pożywienie z dzikich zwierząt, ale również wszelkiego rodzaju owadów, którymi obdarowała ich natura. Jednym z nich były tzw. hormigas culonas. Jest to wyjątkowy gatunek mrówki, który posiada charakterystyczny, ogromny odwłok wypełniony jajkami. Nie jest to ten sam typ, który jest nam wszystkim powszechnie znany w Polsce. Te mrówki amazońske są zdecydowanie większe. Zaś nazwa tego owadu właśnie powstała od jego specyficznego wyglądu: hormiga to po hiszpańsku mrówka, zaś culona jest to słowo pochodzące od innego słowa hiszpańskiego culo, które odnosi się do tylnej części ciała (tyłek). A końcówka tego wyrazu -ona służy do podkreślenia dużego rozmiaru odwłoku tej mrówki. Hormigas culonas są zdecydowanie doskonałym przykładem tego jak, entomofagia, czyli praktyka spożywania owadów stanowiła ważny element diety ludzi z różnych części świata i nadal pełni istotną rolą w świecie kulinarnym.
Jak to wszystko się zaczęło?
Mówi się, że już od tysięcy lat Indianie zajadali się insektami, ale cała ta historia na temat hormigas culonas zaczęła się tak naprawdę 5 wieków temu dzięki rdzennej ludności regionu Guane ( z departamentu Santander), która zaobserwowała ogromne stada mrówek culonas, hibernujących się w dolinach Barichara, Villanueva, San Gil i we wspomnianej Guane i zaczęła je zbierać i wykorzystywać jako jedzenie. Od dawna mówiono, że mrówki mają dużą wartość odżywczą, ponieważ zawierają mnóstwo łatwo przyswajalnego białka i bardzo mało tłuszczów nasyconych, więc są świetnym pożywieniem dla ludzi.
Jeśli chodzi o początek ich spożycia, należy dodać, że mieszkańcy kolumbijskich ziem mieli zwyczaj żucia tych owadów, jednakże z czasem zaczęto je przygotowywać na różnorodne sposoby. Łapano je w workach, słoikach czy też garnkach, a następnie palono żywcem. Krążyła legenda, że spożywanie mrówek w ten sposób, po odcięciu nóg i skrzydełek, może przynieść długowieczność i leczyć dolegliwości. Zatem nie dziwi fakt, że mieszkańcy niektórych kolumbijskich regionów wiernie kultywowali i kultywują swoją osobliwą tradycję związaną ze spożyciem tych owadów. Warto dodać, że zdobyły one największą popularność w mieście Santander w Kolumbii.
Fotografia przedstawiająca region Guane:
Jedzenie hormigas culonas współcześnie
Jak już wiemy, historia jedzenia kolumbijskich mrówek culonas sięga już wiele wieków i nadal jest praktykowana, ale ich forma przygotowywania i zbierania całkowicie się zmieniła. Każdej wiosny Kolumbijczycy wyłapują hormigas culonas poprzez tupanie nad ich podziemnymi gniazdami, aby zmusić ich do ucieczki i odurzanie ich dymem. Czasem próbują schwytać je w locie, gdy tworzą ogromne chmary. Tak naprawdę jest mnóstwo różnych sposobów na ich pozyskanie, ale musimy podkreślić to, że je się tylko i wyłącznie samice. Jeśli chodzi o ich smak, mówi się, że mają kwaśny bądź wędzony posmak i przyjemną, chrupiącą konsystencję. Jednakże ich wygląd nie każdego może zachęcić do ich degustacji.
Kolumbijskie mrówki – dania
Kiedy już społeczność Kolumbii zbierze dostateczną ilość mrówek,
przygotowuje z nich bardzo urozmaicone i nietypowe dla naszej kultury dania takie jak:
- mrówki pokryte czekoladą
- lizaki czy też cukierki (często aromatyzowane z miętą)
- wypieki, ciasta na przykład bizcocho con hormigas de chocolate (ciasto biszkopotowe z czekoladowymi mrówkami)
- mnóstwo różnorakich sosów, na przykład popularna salsa de chicatanas de Oaxaca
Niemniej, najpopularniejszą formą przygotowania hormigas culonas jest smażenie ich na patelni albo w głębokim tłuszczu, ponieważ wtedy są bardzo chrupiące i smaczne według samych miejscowych. Można również je prażyć na sucho w soli albo dodać do mięsa. To nie jedyny owad, który jest spożywany w amazońskich dolinach, ale zdecydowanie zyskał on ogromne znaczenie gastronomiczne w Kolumbii.
Fotografia przedstawiająca proces smażenia mrówek:
Ciekawostka: Jako że mrówki culonas mają właściwości afrodyzjakalne, są bardzo często wręczane jako prezenty ślubne dla państwa młodych. Ich spożycie stało się powszechne nie tylko w samej Kolumbii, ale również w Meksyku, Stanach Zjednocznych czy Anglii.
A wy, chcielibyście kiedyś spróbować kolumbijskie mrówki hormigas culonas?
To wszystko w tym materiale. Chcesz wiedzieć więcej o kulturze Ameryki Południowej i Hiszpanii? Sprawdź nasze pozostałe artykuły!
Źródła:
https://colombia.travel/es/barichara/come-hormiga-culona
https://www.semana.com/especiales/articulo/las-hormigas-culonas/79609-3/
https://kuchnia.wp.pl/kolumbijski-kawior-czyli-mrowki-na-talerzu-6054909121991809a
