Wstęp
W języku hiszpańskim jest mnóstwo czasów przeszłych, które ze względu na strukturę dzielą się na proste i złożone jednym z nich jest preterito perfecto. Odgrywa on ogromną rolę zarówno w piśmie jak i codziennej rozmowie Hiszpanów. Przyjrzymy się bliżej „pretérito perfecto de indicativo” i poznamy kluczowe aspekty związane z tym fascynującym zagadnieniem. Bez zbędnego przedłużania, zapraszamy do głębszego zanurzenia się w podstawy tego czasu przeszłego!
Budowa Preterito perfecto
Czas pretérito perfecto jest czasem przeszłym złożonym i składa się z dwóch ważnych elementów: czasownika posiłkowego haber i formy participio pasado. Ten pierwszy element musi być zawsze odmieniony przez osoby, zaś drugi, w zależności od grupy czasowników, do której należy, będzie przybierał różne końcówki (tabele poniżej).
Czasownik posiłkowy haber (odmiana):
HABER |
Yo he |
Tú has |
Él, Ella, Usted ha |
Nosotros hemos |
Vosotros habéis |
Ellos, Ellas, Ustedes han |
Forma participio
-AR | -ER | -IR |
HABLADO CANTADO BAILADO ESTUDIADO | COMIDO BEBIDO APRENDIDO COGIDO | VIVIDO SUBIDO DORMIDO SENTIDO |
Wyjaśnienie: Do czasowników zakończonych na -ar będziemy zawsze dodawać końcówkę -ado, natomiast do czasowników zakończonych na -er i -ir wstawiamy formę -ido.
Ojo! Jeżeli temat czasownika (II lub III koniugacji) kończy się na samogłoskę, wtedy nad końcówką -ido należy wstawić akcent:
- leer — leído
- creer — creído
- traer — traído
Formy participio nieregularne
decir | dicho |
hacer | hecho |
poner | puesto |
escribir | escrito |
morir | muerto |
descubrir | descubierto |
romper | roto |
volver | vuelto |
abrir | abierto |
ver | visto |
cubrir | cubierto |
resolver | resuelto |
Przykłady:
- Juan no nos ha dicho nada de su nueva mujer. Juan nic nam nie powiedział o swojej nowej żonie.
- Hemos abierto una tienda de ropa en nuestra ciudad. Otworzyliśmy sklep odzieżowy w naszym mieście.
- ¿A qué hora has vuelto? O której godzinie wróciłeś?
Ciekawostka: W języku hiszpańskim jest kilka czasowników, które mają dwie poprawne formy participio: regularną i nieregularną. Przykłady:
- imprimir — imprimido/impreso
- freír — freído/frito
Zastosowanie preterito perfecto
Czasu pretérito perfecto używamy, gdy:
- mówimy o czynnościach, które niedawno się wydarzyły i których skutki są widoczne do teraz:
- Pedro ha roto la pierna y no puede andar ahora. Pedro złamał nogę i nie może teraz chodzić.
- No sé donde he puesto mis gafas del sol. Nie wiem, gdzie położyłam moje okulary.
- z następującymi określnikami czasu: hoy (dzisiaj), esta semana (w tym tygodniu), este mes (w tym miesiącu), últimamente/recientemente (ostatnio), hasta ahora (do tej pory), alguna vez (kiedykolwiek), muchas veces (wiele razy), ya (już), todavía no (jeszcze nie) i nunca (nigdy):
- Recientemente Pedro ha estudiado muchísimo. Ostatnio Pedro dużo się uczy.
- ¿Has estado en Estados Unidos alguna vez? Czy byłeś kiedykolwiek w Stanach Zjednoczonych?
- Nunca he visto una obra teatral. Nigdy nie obejrzałem sztuki teatralnej.
- Esta semana hemos realizado un proyecto muy importante. W tym tygodniu zrealizowaliśmy bardzo ważny projekt.
Preterito perfecto z zaimkami
Jeżeli w zdaniu pojawią się zaimki osobowe, musimy pamiętać, aby wstawić je przed czasownikiem posiłkowym haber:
- Hoy nos hemos levantado a las ocho. Dziś wstaliśmy o ósmej.
- Pablo no me ha dicho nada de eso. Pablo nie powiedział mi nic o tym.
- ¿Por qué no le habéis ayudado? Dlaczego mu nie pomogliście?
Se me/te/le/nos/os/les ha+forma participio
Jest to ciekawa konstrukcja gramatyczna w języku hiszpańskim, którą używamy, aby podkreślić, że dana czynność wydarzyła się nieumyślnie, a my nie wykonaliśmy jej bezpośrednio. Często to wyrażenie jest stosowane, aby pokazać, że to, co się wydarzyło, to nie nasza wina.
- Se me ha olvidado llamarte. Zapomniało mi się zadzwonić do ciebie.
- Se nos ha estropeado el coche. Zepsuł nam się samochód.
- Se me ha hecho un agujero en los pantalones. Zrobiła mi się dziura w spodniach.
To wszystko w tym materiale o preterito perfecto Zachęcamy was do rozwiązania kilku zadań, aby utrwalić ten temat.