Wielka migracja Europejczyków do Argentyny

Dzisiaj postaramy się poruszyć bardzo ciekawy temat z historii Argentyny, jakim była wielka migracja do Argentyny europejczyków. Dowiesz się, dlaczego i jakie były skutki masowej migracji do kraju na drugim końcu świata oraz dlaczego Argentyna jest tak włoska, mimo że mówi po hiszpańsku. 

Dlaczego Argentyna potrzebowała migrantów?

Oczywiście, jak nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o pieniądze i tak też było w tej sytuacji, jednak inne czynniki oprócz ekonomicznych również odgrywały znaczącą rolę! Warto nakreślić tło wydarzeń. Jest XIX wiek i w Europie trwa rewolucja przemysłowa przynosząca wielkie zmiany ekonomiczne i społeczne. Te dynamiczne zmiany nie wpływają pozytywnie na całe społeczeństwo, w szczególności na mieszkańców przeludnionych wsi, gdzie rośnie odsetek osób, które nie mają ziemi do uprawy, pieniędzy czy innych podstawowych warunków do przeżycia. Z tego powodu wiele osób decydowało się na emigrację, w szczególności do Stanów Zjednoczonych, Ameryka Południowa to nie była tak atrakcyjnym kierunkiem z podobnych względów jak dzisiaj, czyli małej stabilności politycznej, dużych kosztów podróży czy zdecydowanie cięższymi warunkami klimatycznymi. O masowej migracji na południe latynoameryki można mówić dopiero w latach 1870, wtedy to Argentyna stała się 2 najpopularniejszym kierunkiem migracji zaraz po Stanach Zjednoczonych.  By zachęcać Europejczyków do migracji na południe Ameryki, stosowano wiele zachęt takich jak darmowe przejazd, ulgi, zagwarantowanie pracy. 

Poniżej wyjaśnimy, dlaczego wielka migracja do Argentyny miała miejsce:

Czynnik ekonomiczny:

Ludzie w tamtych czasach, podobnie jak dzisiaj wybierali kierunki migracji ze względu na szanse polepszenia swojej sytuacji ekonomicznej, a XIX wieczna Argentyna nadawała się do tego idealnie. Pracy w tym czasie nie brakowało, w szczególności na farmach czy kopalniach. Co więcej, zarobki były lepsze niż w takich Europejskich krajach jak Portugalia, Hiszpania czy Włochy. 

Rząd Argentyński również kierował się pobudkami ekonomicznymi, ponieważ na terenie kraju było wiele nieużytków rolnych, przemysł i miasta nie rozwijały się z powodu braku ludzi. Jedynym rozwiązaniem było sprowadzenie chętnych do pracy Europejczyków, którzy „dali kopa” argentyńskiemu rolnictwu minimalizując ogromne połacie niezamieszkałego terenu. Nie mniej ważnym czynnikiem niż proste prace rolne była wiedza, jaka napływała wraz z imigrantami z Europy. To dzięki m.in. Europejczykom przemysł i miasta mogły się rozwinąć w Argentynie. 

Aż do 1930 roku migranci przybywający do Argentyny (oraz innych krajów z Rio de La Plata) mogli liczyć aż o 200% większe wynagrodzenie niż w swojej ojczyźnie. 

Czynnik polityczno-rasowy:

Mniej oczywistym czynnikiem, który wpływał na tak miłe traktowanie europejczyków przez rząd Argentyński jest przekonanie władz kraju o wyższości mieszkańców starego kontynentu nad innymi rasami. Wielu argentyńskich intelektualistów, forsowało przekonanie, że jedynym sposobem dla rozwoju państwa jest sprowadzenie osób rasy białej, która jest bardziej uprzejma, spokojna i inteligentniejsza. 

Populacja argentyńska przed migracją europejską była zdecydowanie ciemniejsza, a ludzie o takim kolorze skóry przez argentyńskich polityków byli utożsamiani jako osoby „zacofane”, hamujące postęp cywilizacyjny w Argentynie. Wielka migracja do Argentyny miała służyć więc do „wybielenia” populacji poprzez masowy napływ Europejczyków, którzy zmodernizują i „ucywilizują” społeczeństwo. 

Sam rząd bardzo premiował europejską migrację poprzez np. zapis w konstytucji “Rząd Federalny będzie wspierać imigrację z Europy” czy dość specyficznym określeniem prawnym imigranta, którym mogła być jedynie osoba, która przypłynęła europejskim statkiem. 

Polityka wybielania społeczeństwa argentyńskiego w pełni się udała w aspekcie długoterminowym. Nawet w dzisiejszych czasach Argentyna jest jednym z najbardziej „białych” państw w całej Ameryce Łacińskiej. Aspekt ekonomiczny jednak nie trwał tak długo i załamał się okresie wybuchu I wojny światowej. 

Charakterystyka migrantów:

1. Włosi

Największa grupa migrantów, które przebywały do Argentyny (nawet do 50%). Określani jako pracowici, proaktywni i zorganizowani. W bardzo dużym stopniu wpłynęli na język, kulturę i zwyczaje Argentyńczyków. W przeciwieństwie do migracji Włochów do Stanów Zjednoczonych,  migranci do Argentyny stanowiło społeczeństwo z północnych Włoch, czyli regionu uchodzącego za bogatszy i bardziej inteligentny. Również dobrze asymilowali się z napotkaną kulturą. Gdyby istniał wtedy ranking imigrantów, to Włosi dostaliby 9/10.

2. Hiszpanie 

Oczywiście w migracji z Europy nie mogło zabraknąć HIszpanów, dla których region Ameryki Południowej był oczywistym wyborem ze względu na powiązania kulturowo językowe. Jednak w przeciwieństwie do Włochów nie byli oni tak skorzy do asymilacji ze względu na przekonanie, iż przecież kultura Argentyny jest taka sama jak hiszpańska. Imigranci przybywający do Argentyny przybywali najczęściej z Kraju Basków oraz Galicji, w późniejszym okresie również wzrosła liczba osób pochodzących z Wysp Kanaryskich. 

3. Polacy 

Dużą grupę osób stanowili osoby z terenów Polski, w tym Polacy. Trudnością w określeniu struktury narodowościowej migrantów jest fakt, iż Polski nie było wtedy na mapie, a na emigrację decydowało się wiele innych narodowości takich jak Ukraińcy czy Białorusini. 

Osoby z Europy najczęściej zasiedlali tereny prowincji Misiones. Jednym z najsłynniejszych Polaków — migrantów w Argentynie jest Juan Szychowski, o którym na pewno jeszcze coś więcej napiszemy! 

Skutki migracji do Argentyny:

Polepszenie sytuacji ekonomicznej 

Sytuacja ekonomiczna Argentyny, dzięki emigracji otrzymała duży zastrzyk do rozwoju i podniesienia swojej produkcji np. słynnej wołowiny. Sukces ten był tak ogromny, że w pewnym okresie argentyńska gospodarka znajdowała się w top 7 gospodarek na świecie

Rozbudowa miast  

włoscy architekci przyczynili się do powstania nowych zabudowań w Buenos Aires, które przez napływ mas ludzkich musiało się rozbudowywać. 

Poprawa demografii 

Ogromny skok liczby ludności (czterokrotny), który zmienił struktury społeczne. Co ciekawe mało który imigrant przyjmował obywatelstwo argentyńskie, oczywiście z pragmatycznych względów, było ono dużo mniej warte niż np. włoskie.

Powstanie unikatowej kultury 

miks różnych zwyczajów spowodował powstanie unikatowej argentyńskiej kultury, która łączy rdzenne wierzenia z imigranckimi zwyczajami. W szczególności duże znaczenie ma wpływ włochów, którzy przyjechali ze swoją kuchnią, gestami rąk czy językiem.

Nowe wartości i polityka

Wielka migracja do Argentyny cechowała się bardzo liberalnym podejściem co sprawiło, że do Argentyny przybyli ludzie, którzy byli np. prześladowani za swoje poglądy polityczne np. socjalistyczne czy komunistyczne. Rosnący aktywizm i integracja nowego społeczeństwa sprawiła, że w Argentynie pojawiły się takie mało sprzyjające rządowi zjawiska jak strajki, protesty czy (!) związki zawodowe.  

Wzrost przestępczości

Rosnąca liczba ludzi, nierówności społeczne zdecydowanie podniosły wskaźniki przestępczości, prostytucji, czy niepokojów społecznych. W szczególności najbardziej poszkodowanym w tym aspekcie było Buenos Aires gdzie znajdował się główny port, do którego przypływały masy imigrantów.

Kres eldorado do Argentyny 

nic nie może wiecznie trwać i tak też było w przypadku Argentyny. Politycy zauważyli, że rośnie przestępczość, nierówności społeczne. Co więcej, kultura argentyny niebezpiecznie się zmienia pod wpływem włoskich imigrantów i ich rewolucyjnych poglądów.Na początkach XX wieku powołano nawet akcję antyimigracyjną zniechęcającą Europejczyków do przyjazdu do Argentyny, mając tym samym nadzieję, że powstrzyma to rosnące problemy społeczne czy zjawisko bezrobocia. Argentyna jednak w porównaniu do innych krajów Ameryki Łacińskiej dość długo utrzymywała liberarną politykę migracyjną, gdyż najsurowsze dekrety wprowadzono dopiero w 1932 roku. Po tym roku do Argentyny mogła przyjechać jedynie osoba z już podpisaną umową o pracę lub odpowiednią ilością oszczędności. Wyjątek stanowiły również rodziny osób, które wcześniej wyemigrowały do republiki.

Wpływ imigracji współcześnie:

Wielka migracja do Argentyny wpływa na ten naród do dnia dzisiejszego oto kilka przykładów:

Specjalne święto

W argentynie istnieje specjalnie święto do uczczenia imigrantów przybyłych do Argentyny o nazwie. Fiesta Nacional del Inmigrante odbywająca się 4 września. Podczas uroczystości prezentowane są różne lokalne zwyczaje. 

Dwa paszporty

Wielu Argentyńczyków posiada dwa paszporty, jeden argentyński a drugi włoski, dzięki czemu są oni w stanie bez problemu emigrować do Europy. Zjawisko migracji do Europy coraz bardziej się nasila ze względu na fatalną sytuację gospodarczą w Argentynie, co trzeba przyznać stanowi niezły chichot historii, że prawnukowie wracają na ziemie swoich pradziadków w poszukiwaniu lepszego życia. 

Tradycyjne potrawy włoskie w Argentynie

W kuchni argentyńskiej można znaleźć wiele potraw wprost z półwyspu apenińskiego takie jak makarony, pizza, Kotlet po Mediolańsku, alkohole z Włoch takie jak Fernet czy ciasto Panettone.

Włoskie słowa i gesty

Argentyńczycy gestykulą podobnie ekspresywnie co Włosi na udowodnienie sami zobaczcie ten film:

Wielka migracja do Argentyny naturalnie wpłynęła na argentyńską odmiane hiszpańskiego:

Bacán: bardzo zamożna, elegancka i przyjazna osoba. Pochodzi od genueńskiego bacàn.

Engrupir: oszukać. Z genueńskiego groppo

Parlar: mów. Z włoskiego parlare.

Manyar: jedz. Z włoskiego mangiare.

Mina: kobieta. Od włoskiej femminy; 

Laburar: praca. Z włoskiego lavorare.

Fiaka: lenistwo. Od włoskiego fiacco.

Chapar: pocałuj. Z północnowłoskiego dialektu „ciapar”

Buonyorno: dzień dobry. Z włoskiego buongiorno.

Pide: młody. Z genueńskiego pive: i z włoskiego „pivello”.

Oczywiście większość Argentyńczyków ma również włoskie nazwiska.

Odniesienie w kulturze

Na zakończenie ślad, jaki udało mi się znaleźć w muzyce współczesnej:

Utwór Duki – GIVENCHY 

“ Tengo a lo’ míos hablando italiano
De lunes a viernes solo comen pasta”

Zapraszam do odsłuchania całości: 

Źródła:

1. Kaganiec-Kamieńska, A. (2012). POLITYKA IMIGRACYJNA WYBRANYCH PAŃSTW AMERYKI ŁACIŃSKIEJ NA PRZEŁOMIE XIX I XX W. Studia Migracyjne-Przeglad Polonijny, 4(38), 57-82.
2. Germani, G. (1994). Mass immigration and modernization in Argentina. Race and Ethnicity in Latin America, 37-54.
3. Zimmermann, E. A. (1992). Racial Ideas and Social Reform: Argentina, 1890-1916. The Hispanic American Historical Review, 72(1), 23–46. 
4. https://buenosaires.italiani.it/italianismos/

Zapraszamy również do naszych artykułów o Yerba Mate oraz lunfardo